De e-bike is een geschenk voor de tweewielerbranche. Maar tegelijkertijd ook een potentieel gevaar als er slecht met accu’s van onderhoudsfietsen wordt omgegaan. Nationale-Nederlanden wacht wetgeving niet af en komt met eigen richtlijnen. Risicodeskundige Bart van de Broek: “In december en januari hadden we elke dag een brandschade die herleidbaar was naar een lithium ion-accu.”
Wat mag wel en niet als het gaat om de opslag van e-bikeaccu’s? Hoe zorg je ervoor dat je ze veilig en verantwoord opbergt? Van wie moet ik een opbergsysteem aanschaffen? Het zijn vragen waarover veel ondernemers in de tweewielerbranche zich het hoofd breken. Zeker nu meer en meer bedrijven het slachtoffer worden van brand door lithium ion-accu’s. Een brand bij een tweewielerbedrijf leidt gemiddeld tot een schadepost van 800.000 euro.
Groot gevaar door beschadigde accu's
Wat betreft de accu’s in het magazijn en de werkplaats liggen de grootste gevaren op de loer. “Het risico bij lithium ion-accu’s zit hem met name in misbruik. En dan doel ik op het laten vallen, te water raken en te warm opbergen van de accu. Dat soort risico’s wordt vergroot als je tegelijkertijd de accu gaat belasten. Dus als je hard gaat fietsen of hem oplaadt. De grote stroom door de inwendig beschadigde accu zorgt voor warmteontwikkeling, die de accu verder beschadigt en waardoor er een kettingreactie op gang komt. Daardoor is de kans groot dat de accu in brand vliegt. Retailers die ’s nachts toch even de kwalitatief mindere accu van de net binnengekomen onderhoudsfiets opladen, nemen dus een heel groot risico.”
Accu onderdompelen in een kliko met water
Bart van de Broek benadrukt dat laden enkel onder werktijd kan en buiten werktijd uitsluitend in een geschikt opslagsysteem. “Ga je vervolgens aan de slag met de fiets, dan kan dat met accu. Die is immers onder toezicht. Gaat er op vervolgens iets fout – de accu begint bijvoorbeeld te roken – dan moet je nadenken wat te doen. Er zijn op dit moment geen geschikte blusmiddelen, ook al zijn er leveranciers die dat wel pretenderen. Het probleem is dat een accu is ingekapseld in een zeer stevige, waterdichte behuizing. Blusmiddel krijg je er praktisch niet in. Het is dan wachten tot de accu explodeert. De enige remedie is dan de accu onderdompelen in water, bijvoorbeeld in een met water gevulde kliko. Dan start een koelingsproces.” Van de Broek wijst op het nut van een snelle kwaliteits-check van de accu bij aanname van de fiets, bijvoorbeeld met een Batterytester. De ‘rotte appels’ blijven zo buiten. “Een tester geeft een goed oordeel over de capaciteit. Hij test ook de interne weerstand en zegt daarmee iets over de brandveiligheid van de accu. Is de accu afgekeurd of kapot, repareer hem dan nooit zelf. Berg hem op buiten het gebouw, in de ton van Stibat.”
Succesvol getest: accubox en waardekluis
Retailers worden de laatste jaren overspoeld met folders van groothandels en fabrikanten die opslagsystemen voor e-bikes aanbieden, merkt Van de Broek. Vele fabrikanten hebben hun PGS-kast* als ‘geschikt voor lithium ion’ op de markt aangeprezen. Sommige hebben er nog een blussysteem ingebouwd, andere hebben ook nog een oplaadmogelijkheid geïntegreerd. Inmiddels hebben wij al genoeg schades gehad van plaatsen waar deze PGS-kasten stonden. Onze conclusie: die kasten voldoen niet.” In de uitvoerige onderzoeksfase zijn slechts enkele systemen door de check van Nationale-Nederlanden gekomen. Merknamen mogen we niet noemen, maar het gaat in eerste instantie om een specifiek ontwikkeld product: een kleine box waarin twee tot vier accu’s passen. Daarnaast hebben een paar leveranciers van waardekluizen lucht gekregen van de behoefte in de fietsmarkt. “Zij hebben hun kluizen, voorzien van dikke wanden en deuren met schroefpennen, gemodificeerd naar brandveilige kluizen. Die zijn bij TNO getest op brandveiligheid en met vlag en wimpel geslaagd.”
Nieuwe accu’s veilig in showroom
Over accu’s op nieuwe fietsen hoeven de ogen veel minder gericht te worden. “Die vinden wij inherent veilig. Dat is een belangrijk uitgangspunt in de tweewielerbranche. Je mag 250 e-bikes met accu in de showroom zetten. Die laat je daar staan, ook ’s nachts. De accu’s hoeven er dan niet uit, want dat zorgt voor een logistieke warboel en je bent daar onnodig veel tijd mee kwijt. In de praktijk blijkt ook dat branden niet ontstaan bij nieuwe accu’s, maar bij gebruikte van inferieure kwaliteit”, zegt Van den Broek.
*) Publicatiereeks gevaarlijke stoffen: opslagsystemen geschikt voor het opslaan van met name licht ontvlambare vloeistoffen. Met als doel het beschermen tegen brand van buiten de kast.
Lees het volledige artikel op www.tweewieler.nl
8 gouden accutips
Bron: Nationale Nederlanden
